Bước đầu áp dụng e-learning trong học tập thực hành nhà thuốc tại Khoa Dược – Trường ĐH Lạc Hồng

E-learning (học trực tuyến) là một phương pháp học mới với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Với e-learning, người học có thể chủ động được thời gian học tập, học tập bất kỳ lúc nào, ở bất kỳ đâu chỉ cần họ có phương tiện là máy tính hoặc smartphone và mạng Internet. E – learning cũng hỗ trợ rất tốt trong việc truyền tải những kiến thức mang tính trực quan bằng hình ảnh hoặc video, giúp người học rèn luyện tiếp cận tốt hơn những kiến thức thực tế so với việc ngồi học trong lớp học truyền thống. Nắm bắt được những điểm mạnh của e-learning, đồng thời, từ những đánh giá thực trạng giảng dạy môn học thực hành nhà thuốc ở hầu hết các trường đào tạo dược sỹ. Bộ môn Quản lý – Kinh tế Dược đã tiến hành nghiên cứu và xây dựng giáo trình điện tử và phương pháp học tập trực tuyến trên web phục vụ giảng dạy và học tập môn học thực hành nhà thuốc cho sinh viên Dược từ năm 2015 và đã áp dụng giảng dạy từ tháng 04/2017. Việc giảng dạy bằng phương pháp e – learning  có sự hỗ trợ của giảng viên đã giúp khắc phục được nhiều hạn chế xảy ra khi giảng dạy môn học này theo phương pháp truyền thống.

Đặc thù của môn học thực hành nhà thuốc

Thực hành nhà thuốc là một học phần bắt buộc đối với sinh viên Dược, môn học trang bị cho sinh viên các kiến thức về Thực hành tốt nhà thuốc – GPP, kiến thức và kỹ năng của người dược sĩ cộng đồng như tư vấn sử dụng thuốc, hỗ trợ người bệnh trong việc tự điều trị, thực hiện công tác thông tin thuốc và cảnh giác dược. Môn học thường được tổ chức giảng dạy theo phương pháp truyền thống là gửi sinh viên đến nhà thuốc để học tập thực tế. Tuy nhiên, việc giảng dạy theo phương pháp này lại không mang lại hiệu quả như mong muốn. Một số nguyên nhân chính là thời gian thực hành nhà thuốc ngắn, sinh viên chưa được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng về nhà thuốc trước khi đi thực tế, nhân viên nhà thuốc chưa được tập huấn về các nội dung giảng dạy…

Đổi mới trong việc tổ chức giảng dạy

Từ thực trạng trên và những phân tích về mặt ưu điểm của phương pháp e – learning, Bộ môn Quản lý – kinh tế Dược – Khoa Dược Trường ĐH Lạc Hồng với sự cố vấn của PGS. TS. Huỳnh Văn Hóa – Nguyên phó Khoa Dược – ĐH Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh đã đổi mới việc tổ chức giảng dạy môn học Thực hành nhà thuốc trong đó kết hợp e – learning nhằm giúp trang bị kiến thức và kỹ năng cho sinh viên.

Việc giảng dạy môn học này được tổ chức lại như sau: Sinh viên học e – learning có sự hỗ trợ của giảng viên 3 buổi trên trang web, tự học e – learning 6 buổi trên trang web; đi thực tế nhà thuốc 24 buổi tại các nhà thuốc đạt GPP. Trang web http://hocduoc.lhu.edu.vn/ được xây dựng với ba chương (gồm 9 bài học) với các nội dung về thủ tục pháp lý xin mở nhà thuốc; xây dựng nhà thuốc đạt GPP; hoạt động mua bán thuốc; kiểm nhập, niêm yết giá thuốc và theo dõi chất lượng thuốc; phân loại, trưng bày và bảo quản thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, bán thuốc kê đơn và không kê đơn; thông tin thuốc và quảng cáo thuốc; kỹ năng giao tiếp với người bệnh/khách hàng; kỹ năng tra cứu thông tin thuốc; kỹ năng tư vấn sử dụng thuốc. Sinh viên sẽ được hướng dẫn cách học trên trang web và được học tập 3 buổi có sự hỗ trợ của giảng viên đối với các bài học quan trọng (xây dựng nhà thuốc GPP, phân loại thuốc – mỹ phẩm – thực phẩm chức năng, bán thuốc); và tự học các học khác trên web khi ở nhà hoặc bất kỳ đâu bằng smartphone hoặc máy tính cá nhân.

Trang web được thiết kế giúp người học có thể học tập kiến thức lý thuyết với slide, download các tài liệu tham khảo (chủ yếu là các thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế và các tài liệu thông tin thuốc của WHO). Sau khi học lý thuyết người học tiến hành làm các bài tập thực hành được soạn thảo dựa trên các vấn đề thực tế tại nhà thuốc; các bài tập đều có lời giải và hướng dẫn giải hoặc dẫn đến các tài liệu mà người học cần tham khảo.

Ưu điểm của phương pháp mới

Việc áp dụng e – learning mang đến ưu thế đó là người học được thực hành các bài tập rất gần với thực tế như: đọc nhãn thuốc, phân loại thuốc – mỹ phẩm thực phẩm chức năng, phân loại thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn; đọc nhãn thuốc. Bằng cách học e – learning, sinh viên đã tiếp xúc được với rất nhiều dược phẩm, thông tin thuốc và đơn thuốc ngay trước khi đi thực tế. Điều này giúp trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng của dược sỹ tại nhà thuốc, giúp các em tự tin hơn khi học tập thực tế tại nhà thuốc, và cũng giúp các em có nhiều cơ hội để ôn tập kiến thức hơn vì trang web luôn mở trong suốt quá trình các em học tập thực tế.

Một câu hỏi bài tập trên trang web học thực hành nhà thuốc

Đặc biệt, mỗi chương điều có những bài kiểm tra trực tuyến để đánh giá lại kiến thức và kỹ năng của người học. Việc cho người học kiểm tra trực tuyến cũng gần giống với thực tế hơn so với kiểm tra trên giấy như phương pháp truyền thống vì tại nhà thuốc có nhiều vấn đề mà người dược sỹ cần thời gian hoặc mạng Internet để tra cứu và giải quyết các vấn đề này ví dụ như tra cứu thông tin thuốc. Việc học và làm bài tập trực tiếp một cách linh động, giúp sinh viên có thể học bất kỳ lúc nào, bất kỳ đâu miễn là có máy tính hoặc smartphone và Internet.

Trang web học thực hành nhà thuốc cũng được liên kết với trang web tra cứu thông tin thuốc https://yduoc.lhu.edu.vn/ giúp sinh viên có thể tra cứu và tìm hiểu các biệt dược thường được sử dụng trên trong thị trường thuốc Việt Nam. Sinh viên được tiếp cận với các biệt dược này qua hình ảnh nhãn thuốc, cách phân loại dược lý, nồng độ, hàm lượng, dạng bào chế và đường dẫn đến các tài liệu thông tin thuốc.

Giao diện trang web tra cứu thuốc theo phân loại nhóm dược lý

Ngoài ra, việc xây dựng các bài học và tài liệu trên trang web giúp Bộ môn dễ dàng cập nhật các thông tin mới, các quy định mới của Nhà nước đối với lĩnh vực kinh doanh nhà thuốc. Điều này thuận tiện hơn rất nhiều so với việc giảng dạy truyền thống.

Việc áp dụng e – learning có kết hợp sự hỗ trợ của giảng viên vào trong giảng dạy thực hành nhà thuốc giúp sinh viên có được những kiến thức và kỹ năng cơ bản tại trong thực hành tại nhà thuốc trước, giúp các em hình dung được các công việc mình sẽ làm khi học tập thực tế tại nhà thuốc, giúp các em cảm thấy tự tin và chủ động hơn khi đến nhà thuốc để học tập thực tế; đồng thời nâng cao tinh thần tự học của các em. Tuy nhiên, Bô môn vẫn đang tiếp tục cải tiến và cập nhật cho trang web nhằm cung cấp nhiều hơn về số lượng và chất lượng các thông tin về thuốc, đơn thuốc, kỹ năng tư vấn sử dụng thuốc cho sinh viên.